Kijk jij wel of niet naar televisieprogramma Over Mijn Lijk?

Onlangs hadden we een overleg met de auteurs van Shit or Shine. Heel toevallig kwam het gesprek op het televisieprogramma Over Mijn Lijk. In dit indrukwekkende programma van BNN volgt Tim Hofman vijf jonge mensen die ongeneeslijk ziek zijn en niet lang meer te leven hebben. Op de vraag of je wel of juist niet naar dit soort programma’s kijkt kwamen hele verrassende en uiteenlopende antwoorden van de auteurs. Sommigen kijken bewust wel, sommigen juist niet, en om uiteenlopende redenen. We vroegen hen daar wat meer over te vertellen.

Iedereen verwerkt het op zijn eigen manier

Karin kijkt regelmatig naar programma’s als Over Mijn Lijk. “Het is niet zo dat ik het in de gaten houd om te kijken, maar als ik toevallig inschakel dan ga ik de confrontatie ook niet uit de weg. Het is wel emotioneel en confronterend maar tegelijkertijd geeft het me ook een dankbaar gevoel. Het is bij mij niet zo afgelopen! We weten geen van allen wat de toekomst brengt. Ik vind het ontroerend mooi dat de gevolgde personen ons deelgenoot maken van hoe zij omgaan met hun ziekte en het naderende einde van hun leven.”

Corien keek nooit. “Vorig jaar heb ik een paar afleveringen gezien”, vertelt ze. “Ik vind het best heftig om te zien en het komt wel bij me binnen. Mijn man kijkt al jaren regelmatig. Voor mij is het gewoon te heftig denk ik. En heel eerlijk ik ben ook niet zo’n serie kijker. Dus dan vergeet ik gewoon dat het is. Maar als ik kijk levert het me wel op dat er zoveel sterke mensen bestaan en dat er heel veel liefde is.” Corien heeft veel boeken gelezen over kanker en leest ze, sinds ze als coach werkt, tegenwoordig ook weer veel. “Dat vind ik over het algemeen prima. Ik lees de boeken ook vooral om op de hoogte te blijven en om boeken aan te kunnen raden aan cliënten. Ik ben sinds dit jaar veel podcasts gaan luisteren over kanker. En dat vind ik fijn als ik een lange autorit moet maken. Dit doe ik ook om op de hoogte te blijven. Meestal kan ik de inhoud prima aan, maar soms zit er eentje tussen die iets raakt bij mij.”

Sandrine kijkt niet altijd. “Soms is het prettig om je weer even bewust te worden van wat er écht belangrijk is. Maar als ik me ‘wiebelig’ voel of emotioneel vol (door mijn werk), kijk ik niet. Dan trek ik het me te veel aan en heb ik naderhand nog last van het verdriet en de pijn die ik daar zie.”

Alleen kijken

Joke kijkt wel naar programma’s zoals Over Mijn Lijk. “Als ik heel eerlijk ben, meestal met een professionele belangstelling. De vraagstelling en dan ook vooral de duidelijke vraag. Er wordt nergens omheen gedraaid maar met respect naar de ander met echte pure belangstelling wordt een vraag gesteld. Het antwoord is ook altijd goed. Zonder oordeel, met respect en pure belangstelling. Dat vind ik heel mooi. De dood wordt hierin niet weggelaten, maar wat ik heel inspirerend vindt is meestal het vieren van het leven. De veerkracht die mensen hebben en het lef om het te delen en pure emotie te laten zien . Zowel de slechte als de positieve boodschap. Maar ook en vooral iedereen doet en verwerkt het op zijn eigen manier.”

Als ze kijkt, kijkt Joke meestal alleen. “Mijn man kijkt liever niet, voor hem is het te confronterend, dat respecteer ik. Wat het mij oplevert, naast het professionele, is voor mezelf dat wat ik geluk heb. Daar bedoel ik mee, ik heb dan wel kanker, maar ben nog niet behandeld, krijg ook geen operatie of bestraling of hele heftige chemo’s. Dus kan ik er ook met iets meer afstand naar kijken. Maar de onzekerheid, de controles en voor mij wel herkenbaar de verminderde energie die ervaring deel ik wel. Hoe ga je daarmee om? Maar vooral ook vier een positieve uitslag en wat ik zeker nog kan leren, praat over je gevoelens. Praat erover waar je mee zit, dan weten anderen dat. Je emoties mogen er zijn. Ik hoef me niet stoerder voor te doen dan ik ben. Maar kijk vooral wat wel goed gaat en doe waar je blij van wordt. Want het kan zomaar voorbij zijn. Dus nu leven en nu genieten en niet uitstellen naar morgen. Veerkracht en goed voor jezelf zorgen, lief zijn voor jezelf.”

Wat doet het met je als je zelf kanker hebt of hebt gehad en er een boek of documentaire wordt uitgebracht over de periode van de behandeling? “Zelf ben ik nog niet behandeld”, zegt Joke, “maar ik verdiep me soms wel in de verschillende behandelingen die er zijn, het liefst schuif ik dit voor me uit. Of steek ik onbewust mijn ‘hoofd in het zand’. Of positief gezien, ik leef nu en als ik behandeld moet worden zie ik dan wel wat de opties zijn. Verder lees ik vooral veel boeken die geschreven zijn door ervaringsdeskundigen, wat zij hebben ervaren tijdens de behandeling of erna. En heel veel boeken die mij helpen als coach in het coachen van mensen rondom kanker.”

Komt een vrouw bij de dokter

Karin is de film “Komt een vrouw bij de dokter” heel bewust samen met haar man gaan bekijken, de dag nadat deze in de bioscoop was uitgekomen. “Vooral om voorbereid te zijn op vragen in de vorm van: had jij dat ook? Of hoe ging dat bij jou? Dan wist ik en had ik een beeld bij welke scène men bedoelde! Ik had het gevoel dat ik me op deze manier kon en moest wapenen tegen al te confronterende vragen en gevoelens. Dan zou ik minder kwetsbaar zijn (dacht ik). Voor mijn man en mijzelf was het confronterend herkenbaar, we werden weer teruggeworpen in de tijd. In het doormaken van de storm van onzekerheid, de diagnose, behandelingen, angst en verdriet. Met een groot gevoel van dankbaarheid dat ik er nog steeds wel ben, liepen we uiteindelijk samen de bioscoop uit!”

Sandrine is geen ervaringsdeskundige als patiënt, wel als naaste. “Boeken over omgaan met kanker geven altijd veel herkenning. Ik lees ze telkens weer opnieuw, wat ik ook veel terug hoor van mijn cliënten. Ervaringen qua emoties/gedachten, maar ook qua ‘regelwerk’, afstemmen van zorg, zoeken naar de juiste zorgverleners etc.” Karin kan nuchter kijken naar boeken of documentaires: “Ook vanuit mijn medische achtergrond weet ik dat iedere kanker er een is die per persoon verschilt. De behandeling van kanker is ook aangepast aan de persoon, de een zal anders op de behandelingen reageren en het anders ervaren dan de ander. Zelf heb ik het chemo traject als zwaar ervaren. Ik was erg ziek van de chemo. Een vriendin van me fietst er, bij wijze van spreke, zo doorheen! Om die reden kan ik er ook nuchter naar kijken zonder dat het me persoonlijk raakt.”

Ook Joke vindt dat het voor iedereen is anders. “Iedereen verwerkt het op zijn eigen manier en gaat er op zijn eigen manier mee om. Er is geen goed of fout. Wees lief voor jezelf en probeer te leven. Leven met de dag en geniet van de kleine dingen. Of grote dingen! Maar vooral zoek en vraag hulp als je het even niet meer weet. En wat mij zeker helpt, gezond leven, doe dingen waar je blij van wordt, lekker gezond eten en veel naar buiten, de natuur in. Mij helpt dat zeker!”

Wil jij jouw ervaringen delen met andere ervaringsdeskundigen? Praat mee in de besloten Sparkle Club op Facebook.